«مدرسه هوشمند، مدرسه اي است که با کمک فناوري هاي نوين، سيستم هاي آموزشي و ديجيتالي هوشمند درصدد سرعت بخشي به فرآيند ياددهي، يادگيري و بهبود مديريت به صورت کاملا نظام يافته باشد تا انسان عصر اطلاعات قادر به پردازش و دسته بندي و استفاده بهينه از منابع فني دانش روز با توجه به طيف گسترده آن براي کشف استعداد خود و بروز خلاقيت ها باشد. در طراحي يک مدرسه هوشمند بايد به چهار فاکتور تاثيرگذار توجه کرد:
1) عوامل محيطي(فضا و طراحي مناسب مدرسه، کلاس ها و...).
2) عوامل اجرايي و يادگيرندگان(آموزش قبل از شروع به جهت توجيه مديران، معلمان و دانش آموزان).
3) عامل سخت افزاري و شبکه طراحي مهندسي وسايل ارتباطي شبکه و سخت افزاري.
4) عامل مهم نرم افزار و ديجيتال.

فضاي فيزيکي يک مدرسه هوشمند بايد به يک زيرساخت ارتباطي قوي مجهز باشد تا بتواند به شکل مستمر نسبت به وضعيت هاي متغير محيط عکس العمل نشان داده و خود را با آنها وفق دهد. همچنين به همه اين اجازه را بدهد که از منابع موجود به صورت موثرتري استفاده کند و امنيت و آرامش آنها را افزايش دهد. ساختمان مدرسه هوشمند دربردارنده محيطي پويا و مقرون به صرفه است که چهار عنصر اصلي سيستم ها، ساختار، سرويس ها و مديريت در آنها يکپارچه شده و بين شان رابطه وجود دارد. براي ايجاد يک مدرسه هوشمند و يا کلا ورود فناوري اطلاعات به مدارس، وزارت آموزش و پرورش بايد به دنبال ايجاد بانک هاي اطلاعاتي قوي و هماهنگ باشد که بتواند شبکه آموزشي قوي و استانداردي را ايجاد کند تا خدمات محتوايي و آموزشي را به راحتي در دسترس مدرسه قرار دهد. تغذيه کننده اين شبکه آموزشي مي تواند بانک دپارتمان تحقيق و پژوهش، سازمان آموزش و پرورش و بانک استانداردهاي آموزشي باشد. از طرف ديگر طراحي فني سيستم ارتباطات داخلي و تجهيزات سخت افزاري خود مدرسه جهت ايجاد امکانات مناسب براي استفاده اطلاعات آموزشي و نرم افزاري در مدرسه صورت بگيرد. سيستم هاي ديجيتال و نرم افزاري نيز بايد داراي يک پيش زمينه و بستر دقيق مطالعاتي باشد. استفاده از انواع نرم افزارها و محتواهاي آموزشي غيراستاندارد مي تواند لطمات جبران ناپذيري را به بدنه آموزش وارد و يادگيرندگان را دچار سردرگمي کند. براي استفاده از سيستم ديجيتال نرم افزار بايد قدم به قدم حرکت کرد و مراحل فازبندي شده و رشد را تعريف کرد زيرا يکباره رسيدن به سيستمي کاملا هوشمند رويايي و بي پايه و اساس است و بر اين اعتقاديم که در يک سيستم مدرسه هوشمند در صورتيکه برنامه ريزي شده و قدم به قدم عمل شود، هزينه ها با بهره وري رابطه مستقيم خواهد شد و با گذر زمان با پيچيدگي فرآيند روبرو خواهيم شد. معماري سيستم آموزش الکترونيکي براي طراحي يک نرم افزار جامع که بتواند خوني را در پيکره طراحي شده فضاي مدرسه هوشمند به جريان اندازد، بايد از جديدترين متدها و تکنولوژي هاي آموزشي استفاده کند که برپايه زيرساخت هاي استانداردشده صنعتي و آموزشي با شناخت و تعريف دقيق وظايف آموزشي و اداري سيستم برپاشده باشد.» شرايط مناسب از نظر دست اندرکاران چنين طرح هايي اينست که

معلم ديگر آموزش دهنده صرف نيست، فعاليت هاي گروهي تشويق مي شود، با تک تک دانش آموزان متناسب با توانمندي ها و استعدادهاي آنها رفتار مي شود و دانش آموزان مي توانند مواد درسي شان را از طريق سايت هاي اينترنتي دنبال کنند. ارزشيابي نيز از شکل حافظه محوري خارج مي شود. در مدارس هوشمند از اينترنت استفاده زيادي مي شود. ولي اين با آموزش مجازي متفاوت است. در آموزش از راه دور معلم و دانش آموز يا استاد و دانشجو از طريق اينترنت صدا و تصوير يکديگر را دريافت مي کنند. در حاليکه در يک محيط و مکان حضور ندارند. در باب مزاياي دانشگاه هاي مجازي گفته مي شود که تعداد دانشجويان افزايش مي يابد ولي هزينه ها کاهش مي يابد. آموزش مجازي بطور کلي به آموزش توسعه زيادي مي دهد. افزايش تعداد اين دست از دانشگاه ها در سطح جهان نيز به اين باور که بهتر است اين نوع دانشگاه ها را در ايران گسترش دهيم دامن زده است. يک استاد دانشگاه مي گويد: «تعداد استادان و ظرفيت کلاس هاي دانشگاهي در کشور ما محدود است. از طريق اينترنت مي توان خيلي ها را آموزش داد. لازم نيست کلاس فيزيکي باشد. هرکس مي تواند در خانه از طريق رايانه آموزش ببيند، تمرين حل کند و نمره بگيرد و بر اساس اين نمرات به مراحل بعدي و دروس بعدي صعود کند.» به اين ترتيب در آموزش مجازي دانشگاهي در کلاس هايي شرکت مي کنيد که در خانه تان است. اين آموزش مزاياي ديگري هم دارد، مثلا محدوديت زماني و مکاني وجود ندارد. دانشجو انتخاب مي کند که چه موقع و کجا از کلاس استفاده کند و چندبار از کلاس استفاده کند و به عبارتي چندبار به فايل مراجعه مي کند. تيم طراح نرم افزار هم مهم است. گرافيک و ترتيب مسائل درسي اهميت زيادي دارد. از ملزومات آموزش مجازي يک شبکه ارتباطي است که همه به آن وصل مي شوند. بسياري از طريق اينترنت وصل مي شوند. که البته سرعت آن کم است. امکانات ديگر خود نرم افزار است که لازم است نرم افزار خوب و با کيفيت و گرافيک مناسبي باشد. کيفيت نرم افزار خيلي تعيين کننده است. چون بحث ارزيابي دانشجويان و مسائل مالي و اداري و غيره را هم دربرمي گيرد، وگرنه کار آموزش را سي دي هاي موجود در بازار هم انجام مي دهند. آموزش مجازي اگر در جايگاه خودش درست مورد استفاده قرارگيرد بسيار خوب است به شرط اينکه شعر نباشد! ظاهرا پول هاي کلاني به اين امر اختصاص داده شده که اگر به درستي مصرف شوند خوب است. منتها زمزمه هايي حاکي از آنست که چون ظاهرا دانشگاه ها نتوانسته اند آموزش را پوشش دهند و به عبارتي چون نتوانسته ايم آموزش کلاسيک را توسعه دهيم به اين آموزش روي آورده ايم در حاليکه هر کدام جاي خودشان را دارند. افزايش استفاده از رايانه در آموزش به يک نياز تبديل شده است. ما براي عقب نماندن از قافله جامعه جهاني که به سرعت نقش رايانه ها را در مشاغل گسترش مي دهد به سيستم آموزش مناسب اين عصر نيازمنديم، منتها در صورتيکه به مشکلات ساختاري آموزش نپردازيم، تنها از رايانه ها دکوري خواهيم ساخت بي آنکه به نتايج موردنظر دست پيداکنيم.

قرن21 به سمتي مي رود که اکثر مشاغل به دانش و مهارت هاي رايانه اي نياز خواهند داشت. ورود به اين عرصه به نوع جديدي از آموزش نياز دارد که با آموزش سنتي کنوني به خصوص آنچه هم اکنون در مدارس کشور ما در جريان است همخواني ندارد. مدتي است برخي کشورهاي جهان به تاسيس مدارس الکترونيکي يا آنچه در ايران مصطلح شده «مدارس هوشمند» دست زده اند. الگوي اوليه اين مدارس از کشور انگلستان گرفته شده و کشور مالزي يکي از پيشتازان ايجاد اين مدارس بشمار مي رود. با اين رويکرد کشور ما نيز اخيرا طرحي را در چند مدرسه اجرا کرده است. دانشگاه ها هم به نوع ديگري از آموزش، تحت عنوان آموزش مجازي متمايل شده اند. در «مدارس هوشمند» رايانه در نحوه تدريس و ارزشيابي تاثير مي گذارد و برنامه هاي درسي را تا حدودي تغيير مي دهد. ولي در عين حال کارکردهاي اجتماعي مدارس بر جاي خود باقي مي ماند چون در روابط اجتماعي به دانش آموزان ياري مي رساند. در اين مدارس دانش آموزان مي آموزند انبوهي از اطلاعات را پردازش کنند و از اين اطلاعات در جهت يادگيري بيشتر استفاده کنند. دانش آموزان حتي مي توانند با منابع علمي جهان و معلمان و بچه هاي مدارس ديگر ارتباط برقرار کنند. در «مدارس هوشمند» معلمان مي توانند به جاي اينکه تلاش کنند خودشان پاسخي براي پرسش هاي دانش آموزان پيدا کنند، از آنها بخواهند پاسخ پرسش هايشان را در رايانه پيدا کنند و براي بقيه بازگو کنند. البته «مدارس هوشمند»...

به ادامه مطلب بروید